Recenzja niani: historia imigrantów Blumhouse ma problem z horrorem

Plakat pt Niania tworzy poczucie bardzo specyficznego, bardzo znajomego typu filmu poprzez ekstremalne zbliżenie twarzy Aishy, ​​jej głównej bohaterki. Wygląda na zmartwioną, jej rysy wciąż są rozpoznawalne, ale lekko zniekształcone przez smugi, które wyglądają jak cieknąca farba lub kapiąca woda. Łatwo wyobrazić sobie ten obraz w towarzystwie nieharmonijnej muzyki, która wydobywa napięcie i przerażenie z bezruchu, uzupełniając opowieść o tym, jak ta kobieta traci równowagę z powodu rzeczy, które widziała. Reklamuje to plakat Niania jest wydawany przez Blumhouse, studio znane przede wszystkim z horrorów high-concept. Slogan brzmi: „Nawiedza nas to, co zostawiamy za sobą”.

Wszystkie te wskazówki, że Niania to horror, to nie fałszywa reklama: scenarzysta i reżyser Nikyatu Jusu świadomie wykorzystuje pułapki współczesnego horroru, aby ukształtować historię. Ale jest wyraźnie mniej zainteresowana serwowaniem publiczności skoków i wstrząsów niż tworzeniem rezonansowego dramatu. Jusu maluje bogaty portret życia Aishy jako nieudokumentowanej senegalskiej imigrantki i niani pod kciukiem zamożnej białej rodziny, ale elementy horroru, które miały zwizualizować jej wewnętrzne zmagania, nigdy nie są do końca spójne.

Film od razu daje poczucie sztywnej dynamiki między nianią Aishą (Anna Diop) a jej pracodawcą, Amy (Michelle Monaghan). Kamera kadruje ich oboje z dystansu w nieprzerwanym ujęciu, gdy Amy wręcza Aishie duży segregator z wytycznymi, informacjami kontaktowymi, planami posiłków i nie tylko. Amy nie jest do końca nieprzyjazna, ale pozycja kamery stwarza wrażenie odsunięcia, ochłodzenia wszelkiego ciepła, które próbuje przedstawić. To nic strasznego — nieco efektowne pierwsze wrażenie, atmosfera uprawnienia. Ale Amy przekracza tę zawodową granicę, prosząc o uścisk. Aisha jest przez chwilę zaskoczona, ale zgadza się z szefem. Amy nie przedstawia prośby jako żądania, ale nie musi; Aisha została zatrudniona do opieki nad młodą córką Amy, Rose (Rose Decker), ale nie jest w stanie odmówić kobiecie odpowiedzialnej za jej wynagrodzenie — zwłaszcza pierwszego dnia pracy.

Aisha posłusznie rejestruje swoje godziny pracy i umieszcza rachunki w segregatorze Amy, chociaż jej płatność jest gotówką i poza księgami. Jest tańsza niż udokumentowana niania i nie jest nieświadoma sytuacji; jako nieudokumentowana była nauczycielka jest to po prostu najlepsza droga, jaką może znaleźć dla swojego zestawu umiejętności. Aisha potrzebuje pieniędzy — ma nadzieję sprowadzić swojego syna Lamine z Senegalu. Jego nieobecność bardzo ją obciąża i pogarsza jej zawód: podczas gdy ona wiąże się z Rose, troszczy się o nią i ogólnie poświęca jej uwagę, jej własny syn jest daleko za oceanem. Związek Aishy z Lamine odbywa się wyłącznie za pośrednictwem jej telefonu, albo w zniekształconych czatach wideo, albo w nagraniach chwil, które przegapiła.

Poczucie winy Aishy z powodu pozostawienia syna objawia się w dziwnych wizjach. Deszcz zalewa wnętrze. Odległa postać stoi w oddali w jeziorze. Pajęcze nogi rzucają długi cień, który rozwija się jak otwarta paszcza. Aisha jest w stanie zidentyfikować niektóre obrazy, opowiadając Rose historie o pająku Anansim io tym, jak jego mały rozmiar wymaga od niego wykorzystania swojej przebiegłości, aby przetrwać. Podczas rozmowy ze starszą kobietą (DeadpoolLeslie Uggams), która jest bardziej zorientowana w zjawiskach nadprzyrodzonych, dowiaduje się, że Anansi i podobny do syreny duch wody Mami Wata próbują jej coś przekazać. Aisha biegle włada wieloma językami, a uczenie ich Rose jest częścią jej pracy. Ale cokolwiek te mityczne postacie próbują jej powiedzieć, pozostaje tajemnicą.

Halucynacje i strata czasu związana z poczuciem winy i/lub traumą to standardowy obszar dla ludzi, którzy wariują w filmach studyjnych. Do tej pory rok bez jednego lub dwóch filmowych potomków Babadook czułby się niekompletny. Ale Niania wyróżnia się obrazami, zrealizowanymi z niezwykłymi umiejętnościami i wyrosłymi z folklorystycznych korzeni, dalekich od standardowych horrorów innych filmów o mrocznych istotach walących w ścianę. Podczas gdy wizje Aishy niepokoi ją i mają zaniepokoić widzów przez skojarzenia, są one stonowane i wspaniałe w sposobie, w jaki kąpią ją w eterycznym świetle. Istnieje poczucie, że wizje wcale nie byłyby tak niepokojące, gdyby tylko mogła zrozumieć, co one oznaczają.

Zdjęcie: Prime Video

Podczas gdy inny film mógł skupiać się wyłącznie na bólu i psychicznym rozpadzie Aishy, ​​Jusu dba o to, aby jej bohaterka próbowała żyć swoim życiem i odzyskać kontrolę. Opowiada przyjaciółce o nieobecnym ojcu Lamine i nawiązuje romans z przystojnym portierem budynku (Sinqua Walls), który ma własne dziecko. Broni się, gdy jej pracodawcy zaniedbują jej płacenie, a niewypłacone nadgodziny zaczynają się piętrzyć. Mąż Amy, Adam (Morgan Spector), mówi, że „wypłaci” Aishie zapłatę, a ona cicho, ale stanowczo go poprawia: To nie jest zaliczka, jeśli już jest jej winna.

Jusu doskonale podkreśla niewygodną dynamikę władzy w pracy, dzięki czemu relacje Aishy z jej pracodawcami są napięte i złożone, zamiast balansować na jawnie złowrogim terytorium. W sposobie, w jaki traktują Aishę, nie ma złośliwości, ale jej dyskomfort z powodu swobód, z których korzystają i granic, które przekraczają, jest zawsze namacalny. W pewnym momencie Amy pożycza Aishy sukienkę, nalegając, aby pasowała do jej skóry, nawet gdy Aisha zauważa, że ​​jest trochę ciasna. Zdjęcia Adama zdobią mieszkanie dużymi, powiększonymi odbitkami, a Adam chętnie rozmawia z Aishą na tematy związane z jego sztuką i sławą: ubóstwo i konflikty Czarnych. Te interakcje powierzchownie przypominają niezręczne momenty „spotkania z rodziną”. Jordana Peele’a Wyjśćale prawda o nich jest sprytnie przyziemna: jej pracodawcy czują się tak komfortowo nad nią, że w ogóle nie muszą brać pod uwagę jej wnętrza.

Ta dynamika jest tak dobrze wykonana, że ​​nawet Jusu jest ciekawy zadał sobie trud parania się horrorem, biorąc pod uwagę, o ile jest mniej skuteczny niż dramat. Przerażające wizje Aishy są najsłabszą częścią filmu, rozwijają się do nagłego końca, jednocześnie zadając powracające pytanie: czy widzowie będą siedzieć spokojnie i oglądać społeczne niebezpieczeństwa senegalskiego imigranta, jeśli obieca się im kilka odcinków przerażającej wędrówki po mieszkaniu pomiędzy?

Horror staje się kulą do opowiadania historii, gdy jest używany w ten sposób, jakby był to jedyny sposób na oczyszczenie typowych oczekiwań „żyli długo i szczęśliwie” bardziej konwencjonalnego filmu. Oskara-przynęta wersja Niania jest równie łatwy do wyobrażenia, jak ten przerażający sugerowany na plakacie, być może zachowujący zniuansowaną główną rolę Diopa, ale tłumiąc go płaczliwymi przemówieniami i nagrodzonym tematem cnót, gdzie ciężka praca się opłaca, a podłe postacie albo widzą błąd w swoim postępowaniu lub dostać to, co do nich przychodzi. Horror może być naprawdę jedynym trybem opowiadania historii, który niezawodnie przygotowuje publiczność do tej pesymistycznej wersji historii, ale imponująca praca Jusu cierpi, gdy dzieli punkt ciężkości i ukrywa najjaśniejsze pomysły pod rozproszeniem gatunku.

Niania zadebiutuje w kinach 23 listopada i będzie transmitowany w Prime Video 16 grudnia.